Albert Speer

Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensiklopedya
Si Albert Speer niadtong Husay sa Nuremberg.

Si Albert Speer (natawo isip Berthold Konrad Hermann Albert Speer,[1] Marso 19, 1905 - Septiyembre 1, 1981) usa ka Alemang arkitekto, ug nahimong Ministro sa Armamento ug Produksyong Panggubat niadtong Ikaduhang Gubat Kalibotanon alang sa Ikatulong Reich. Si Speer maoy pamunong arkitekto ni Adolf Hitler sa wala pa siya gitudlo isip ministro. Giila isip "ang Nazi nga nangayo'g pasaylo",[2] iyang gidawat ang responsibilidad didto sa Husay sa Nuremberg ug sa iyang mga memoir alang sa mga salaod sa rehimeng Nazi. Kon miapil ba siya sa Holocaust, o kon nasayod ba gani siya, nagpabiling gilalisan sa mga eksperto karon.

Mapil si Speer sa Partidong Nazi niadtong 1931. Nailhan siya sa partido tungod sa iyang kamaayo sa natad sa artkitektura, ug nahiapil siya sa mga suod nga higala ni Hitler. Gikomisyon siya sa diktador sa pagdisenyo sa pipila ka mga istruktura, apil na niini ang Reich Chancellery (opisina sa Chancellor sa Alemanya) ug ang Zeppelinfeld, diin gipahigayon ang tinuig nga rally sa Nuremberg. Giplaraw usab ni Speer nga himoong pag-usab ang Berlin base sa usa ka engrandeng plano uban ang dagkong mga edipisyo, lapad nga mga dalan, ug modernong sistema sa transportasyon.

Isip Ministro sa Armamento ug Produksyong Panggubat, mahimong nagmpalamposon si Speer. Gani, nagkadao ang produksyong panggubat sa ALemanya bisan og daghang mga lungsod na ang gibomba sa mga Alyado. Human sa gubat, gihusay siya sa Nuremberg, ug gihukamng ibilanggo sulod sa 20 ka tuig tungod sa iyang papel sa rehimeng Nazi. Siya misilbi sa iyang sentensiya didto sa Bilanggoan sa Spandau, Kasadpang Berlin.

Human siya buhi sa Spandau niadtong 1966, gimantala ni Speer ang duha ka awtobiyograpiya, ang Inside the Third Reich ug ang Spandau: The Secret Diaries. Niining mga libroha, iyang gidetalye ang ilang pagkasuod ni Hitler, ug ang adlaw-adlaw'ng paglihok sa rehimeng Nazi.Misulat usab siya'g ikatulong libro, ang Infiltration, diin iyang gihisgotan ang SS. Namatay si Speer tungod sa natural nga hinungdan niadtong 1981 smtang mibisita sa London.[3]

  1. van der Vat 1997, p. 11.
  2. Titulo sa usa ka Dokumentrayo sa BBC2 Archived 2012-10-18 at the Wayback Machine
  3. Fest 1999, p. 337.