Linggwistika

Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensiklopedya
(Naredirek gikan sa Linggwista)
Ang Ingles nga bersiyon ning maong panid mahimo mong mahubad ngadto sa Binisayang Sinugboanon.

Ang linggwistika (Kinatsila: lingüística; Ininggles: linguistics) mao ang sayantipikanhong pagtuon sa tawhanong pinulongan, ug ang nagtuon ning maong natad gitawag nga linggwista.

Mga sanga sa linggwistika[usba | usba ang wikitext]

Ang linggwistikang teyoriko nagtuon sa mga batakan sa paghatag deskripsiyon sa indibiduwal nga mga pinulongan ug sa mga teyoriya sa mga malukpanon nga aspeto sa pinulongan, samtang ang applied linguistics naggamit ning maong mga teyoriya sa natad sa pagtudlo sa pinulongan, sintesis sa sulti, ug pagtambal sa kalisdanan sa pagsulti.

Ang mga linggwista mahimong magtuon sa usa ka bahin sa estrukturang linggwistiko, nga mahimong ipasunod sama niini, gikan sa tunog ngadto sa kahulogan:

  • Ponetika, ang pagtuon sa mga tunog sa tawhanong pinulongan
  • Ponolohiya kun ponetika, ang pagtuon sa mga pattern sa mga batakang tunog sa usa ka pinulongan
  • Morpolohiya, ang pagtuon sa internal nga estruktura sa mga pulong
  • Sintaks kun sintaksis, ang pagtuon sa mga paagi nga ang mga pulong mahimong ikombayn aron makamugna og gramatikal nga mga tudling-pulong
  • Semantika, ang pagtuon sa kahulongan sa mga pulong, ang giunsa kini pagkombayn aron maghatag kahulogan sa mga tudling-pulong
  • Pragmatika, ang pagtuon giunsa paggamit ang mga sulti (literal o makahuloganon, ubp.) sa komunikasyon
  • Discourse analysis, ang pagtuon sa mga tudling-pulong nga napundok na ngadto sa mga teksto

Mahimo usab nga bahinon ang natad sa linggwistika pinaagi sa pagkonsiderar sa mga eksternal nga paktor:

  • pagkat-on sa pinulongan
  • linggwistikang istorika
  • sikolinggwistika kun psycholinguistics
  • sosyolinggwistika kun sociolinguistics
Ang orihinal nga bersiyon ning maong artikulo gibase sa Iningles nga bersiyon niini sa Wikipedyang Ingles.