Don Pagusara

Si Don Pagusara natawo sa Dakbayan sa Tangub sa Misamis Occidental. Usa ka multi-awarded nga awtor sa Binisaya, Tinagalog ug Iningles.

Impluwensiya sa panulat

Sa panuigon nga 12, nagsugod na siyag panulat og love letters para sa iyang mga barkada. Sayong naugmad ang iyang gugma sa Inahang Dila gumikan sa pagpunayg basa sa Bisaya Magasin.

Sa pagtungtong na niya sa first year, nagsulat siyag mubong sugilanon nga iyang gitaytolag Hinog nga Santol. Pero sa dihang diha na siya sa college, nalumay siya sa pinulongang Ingles ug mao nay iyang gikalingawan ang pagsulat-sulat og balak sa Iningles.

Ang kalihokang makinasodnon nga iyang giapilan maoy nakapabanhaw sa iyang gugma sa pagsulat sa Binisaya. Ug wala na gayod niya biyai kining iyang First Love hangtod karon.

Mga obra

Mga koleksiyon sa balak

Ang iyang unang bolyum sa mga balak giulohag Mga Tunok ug Kasingkasing sa Hunahuna. Kini nga bolyum nagbatbat og mga kasinatian sa preso, sanglit nabilanggo man siya isip political detainee niadtong panahon sa martial law (1974-1979).

Ang iyang ikaduhang bolyum sa mga balak nagdalag title nga Kasingkasing sa Panahon, Panahon sa Kasingkasing, ug nanghinungod sa mga kasinatian sa katawhan sulod sa panahon ni Presidente Cory Aquino labi na niadtong gilusad niya ang total war policy.

Ang lain pa mao ang Qontrapuntal (2003), usa ka antolohiya nga gisabak sa Tubao Book Series ug gipatik sa Davao Writers Guild, sa Dakbayan sa Davao.

Mga Dula

• Sinalimba (1986)-- usa ka ethnic rock opera, gipasundayag kini sa DAPAT-Dabaw ug POW didto sa Folk Arts Theatre pagkasunod tuig.
• Yutang Saad (19--)-- gipasundayag gihapon sa Kaliwat ug nadala sa Japan.
• Bungkatol Ha Bulawan (19--)-- gi-perform sa Kulturang Atin Foundation didto sa Manila atol sa Manila Theatre Arts Festival.
• Hamiling Kabilin (1992)-- gi-tour sa KAFI didto sa Uropa.
• Trahedya sa Balay ni Kadil (19--)-- usa ka adaptasyon sa Macbeth, gipasundayag sa Kaliwat.
• Mindasilang (19--)-- mahitungod sa pangandoy sa kalinaw ug hustisya sa tulo-ka-dugokang-katawhan sa Mindanao.
• Tanaman sa mga Bantogan (200-)--
• May Hadlang ang Umaga (1976)-- Nalalang sulod sa presohan sa Fort Bonifacio, nagsaysay sa kinabuhi sa mga political detainee niadtong tuiga. Wala pa mapasundayag.
• Uyayi sa Digmaan (2008) -- usa ka "musicale", gipasundayag kini sa Tag-ani didto sa CCP.

Mga sugilanon

• Salamat, Mama, sa Pahinumdom -- napili nga Labing Maayong Sugilanon sa Bisaya Magasin (1999).
• Agnes sa Aplaya --
• Talia Migrante -- Unang Ganti sa Carlos Palanca Memorial Awards for Literature (2004).
• Bangka sa Kinabuhi -- Ikaduhang Ganti sa Palanca Award, Cebuano (2005)
• Ning Siyudad sa Atong mga Damgo -- mahitungod sa kaagi sa managtratong aktibista niadtong kapanahonan sa ginatawag First Quarter storm.

Epiko

Si Don nakasulat usab og epikong balak sa panahon sa iyang pagkabilanggo. Mikabat og kapin sa usa ka libo ka linya ang Magindala, Mutya sa Daranawan, usa ka alegorya nga nag-asoy sa kapintas sa kagamhanan ni Marcos ug sa kabayanihan sa katawhang nakigbisog alang sa kagawasan ug katarongan. Gipasidunggan ang maisog nga mga manggugubat sa katawhan, lakip ang mga Moro nga way puas nga nakig-away alang sa ilang kaugalingnan.

Reperensiya

• Sugibuhi, Qontrapuntal, Davao Writers Guild, 2003

Tan-awa usab

• Mga mananaog sa Don Carlos Palanca Memorial Awards for Literature 2006)
• Mga mananaog sa Gawad Komisyon 2006
• UMPIL Award