Consolacion

Mapa sa Sugbo nga nagpakita sa nahimutangan sa Consolacion

Ang Consolacion usa ka ika-3 nga klase nga lungsod sa lalawigan sa Sugbo, Pilipinas. Sumala sa sensus sa tuig 2000, kini may populasyon nga 62,298 ka tawo sa 12,837 ka bubong.

Gobierno

Ang lungsod sa Consolacion, nga adunay populasyon nga 14,248, gitukod sa tuig 1871 ubos sa pagpangulo ni Juan Villamor. Sa wala pa kini, usa lamang kini ka barrio sa munisipyo sa Mandaue. Kinahanglan pa motunga ang mga tawo sa Mandaue aron mobayad sa ilang buhis. Gipugos sab sila sa pagtrabaho nga walay bayad aron pagtukod sa Simbahan sa Mandaue. Gipasabwag sab sila nga maminaw sa misa sa simbahan sa Mandawe matag Domingo ug sa tanang mga relihiyosong seremonya.

Tungod niini, si Juan Villamor, ang tiniente sa barrio, miapil sa pagpangayo og tabang sa Gobernador Kastila sa Sugbo aron himoong lungsod o pueblo ang barrio sa Consolacion. Gigrantihan ang ilang hangyo. Busa, nahimo kining awtonomong lungsod. Ang unang Kapitan mao si Juan Villamor.

Ang ngalan nga "Consolacion" gikuha isip pasidungog sa anak nga babaye sa Gobernador nga ginganlan og Consolacion. Gibuhat kini isip pagpasalamat sa Gobernador sa pagdawat sa ilang hangyo.

Ang unang gipili nga lugar para sa poblacion mao ang Garing, tungod kay kadaghanan sa mga impluwensyadong tawo gikan niadto nga lugar. Apil kanila sila Agustin Palang, Damaso Silerio, ug Cabisa Gregorio Besabella. Apan, gusto nila nga ibalhin ang sitio ngadto sa Polog kay layo ra kaayo ang Garing sa sulod. Ang uban misugyot nga sa Tugbongan na lang kay kini duol sa dagat ug mas sayon adtuon. Adunay sab uban nga gusto nga sa Tayud kini ibutang.

Sa katapusan, isip kompromiso, napili ang kasamtangang lokasyon sa lungsod nga nahimutang mga 13 kilometros gikan sa kapital sa lalawigan.

Ang unang simbahan sa lungsod gitukod sa tuig 1872. Kini gihimo gamit ang kahoy, bamboo, ug nipa, pinaagi sa libreng trabaho ug mga donasyon sa mga tawo sa lungsod.

Ang pagpili kang San Narciso isip patron sa lungsod gibase sa ngalan sa asawa sa Gobernador nga si Narcisa. Kini usab usa ka paagi sa pagpasalamat sa Gobernador Kastila nga mitugot sa pagtukod sa bag-ong lungsod.

Sa tuig 1888, nadaot ang simbahan tungod sa usa ka bagyo. Gitukod ang ikaduhang kapilya sa mga nabilin nga kuta sa unang simbahan ubos sa pangulo ni Rev. Father Blas Adan. Gitukod sab ang konbento duol niini.

Ang ikatulo ug labing modernong simbahan gitukod sa panahon ni Father Banzon isip pari sa lungsod. Gitukod kini dili pa dugay sa pagsugod sa Gubat sa Kalibutan II (World War II). Kini gihatag sa usa ka adunahan nga tigulang nga babaye, si Doña Serapia Valle.

Ang unang building sa munisipyo gitukod usa ka tuig sa wala pa ang simbahan. Guba kini tungod sa bagyo niadtong 1922. Ang ikaduhang building gitukod sa parehas nga lugar apan usab nadaut sa panahon sa World War II. Ang bag-ong municipal hall karon nagtindog sa taas nga lugar nga nagtan-aw sa national highway ug sa simbahan.

Sa panahon sa Rebolusyon Batok sa Kastila, ang mga Sugbuanon nakig-away sa mga Kastila ilawom sa pagpangulo ni Arcadio Maxilom ug General Leon Kilat. Sila gipahawa sa mga Kastila ug unya usab gipangdaug sa mga Amerikano nga gitawag og “Pulisforces” o mga insurihente. Sa gubat tali sa Pilipinas ug Estados Unidos, daghang mga rebelde ang misurender sa mga Amerikano, apan adunay uban nga wala mosugot. Gitawag nila ilang kaugalingon nga “pulahans.” Ang ilang mga lider mao sila si Quintin Tabal ug Arcadio Tabal. Nahitabo lang nga sila misurender sa gobyerno sa dihang si Don Sergio Osmeña nahimong Fiscal sa Korte.

Sa mga tuig 1902, 1903 ug 1904, nasayran nga ang lungsod sa Consolacion dili na makahimo sa pagpabilin nga usa ka munisipyo tungod sa kakuwang sa kita. Tungod niini, ang Consolacion gibalik nga kabahin sa lungsod sa Mandawe.

Niadtong 1919, ilawom sa pagpangulo ni Felipe Hatamosa, usa ka petisyon ang gisumite ngadto kang Gobernador Manuel Roa nga naghangyo sa pagpabalik sa Consolacion isip usa ka munisipyo. Human sa tukmang pagtan-aw sa petisyon, gisugot kini. Niadtong 1920, ang Consolacion nahimong munisipyo pag-usab.

Sa panahon sa World War II, ang mga Hapon nagtukod og garrison sa Jagobiao nga dapit sa utlanan sa Mandaue ug Consolacion. Ang mga tawo nga miikyas sa bukid sa dihang miabot ang mga Hapon sa Sugbo, nagsugod og balik sa lungsod tungod kay gisultihan sila nga ang mga Hapon "buotan." Sa sinugdanan, adunay kalinaw. Apan sa dihang gipapahawa sa mga "guerilla" ang mga Hapon gikan sa bukid pinaagi sa pwersa ni Harry Fenton, mibalos ang mga Hapon ug gibangis ang lungsod. Sa ilang pagsulong, gisunog nila ang municipal building, daghang sibilyan, ang ilang gipuy-an nga mga balay, ang eskwelahan, ug ang simbahan. Halos tanang pribadong balay gisunog.

Kasaysayan

Ang Consolacion usa ka komponente nga barangay nga gitukod niadtong 1871 nga adunay populasyon nga 14,248. Sa dili pa niini, usa ra kini ka barrio sa lungsod sa Mandaue. Ang barrio, nga kaniadto ginganlan og "Kampi-ig," nga nakuha ang ngalan gikan sa klase nga alimango nga makit-an sa mga bakawan ug kanunay nga daghan sa lugar, nahimong usa ka independenteng lungsod sa 1871. Apan, niadtong 1902 ug 1903, tungod sa kalisud sa pagmantala sa iyang pagka-lungsod, mibalhin kini balik sa Mandaue.

Sa 1920, ang Consolacion gibalik nga independente nga lungsod human ang usa ka petisyon nga nadawat sa gobernador. Tungod sa ilang dakong pasalamat sa Cebuano nga gobernador, ilang ginhimo nga ngalan sa ilang bag-ong lungsod ang anak nga babaye sa gobernador – Consolacion – ug ila usab nga gipili si San Narciso isip ilang patron saint, ang ngalan nga nakuha gikan sa asawa sa gobernador, si Narcisa.

Usa ka tuig human sa pagtukod sa Casa Real o munisipyo, nagtukod usab ang mga tawo sa ilang unang simbahan. Tungod kay kini gilangkuban sa kahoy, nipa, ug kawayan, total nga nadaot kini sa bagyo niadtong 1888. Ang ikaduhang simbahan usab nadaot tungod sa bagyo sa 1892. Ang ikatulo nga simbahan gitukod dili pa magdugay sa World War II, sa kasamtangan nga dapit.

Ang kasamtangan nga munisipyo mao na ang ikatulo. Ang una nadaut tungod sa bagyo sa 1892. Ang ikaduha usab nadaut, pinaagi sa mga Hapon atol sa World War II. Karon, ang Consolacion usa ka lig-on nga residential urban nga lungsod nga adunay kusog nga ekonomiya, naghatag og lugar alang sa mga tawo nga nagtrabaho sa mga kasikbit nga mga lungsod sa Mandaue, Lapu-Lapu, ug Cebu.

Mga barangay

Ang Consolacion may 21 ka mga barangay.

PSGC	Barangay	Population			±% p.a.
		2020		2010
072219018	Tayud	13.6%	20,192	15,683	▴	2.56%
072219003	Casili	10.8%	16,025	12,745	▴	2.32%
072219009	Nangka	9.0%	13,327	11,021	▴	1.92%
072219016	Pulpogan	8.9%	13,123	11,617	▴	1.23%
072219006	Jugan	6.7%	9,887	7,970	▴	2.18%
072219007	Lamac	6.4%	9,458	7,217	▴	2.74%
072219021	Tugbongan	5.7%	8,464	7,108	▴	1.76%
072219013	Poblacion Occidental	4.0%	5,854	4,864	▴	1.87%
072219002	Cansaga	3.7%	5,415	4,450	▴	1.98%
072219012	Pitogo	3.6%	5,278	3,857	▴	3.19%
072219004	Danglag	2.9%	4,235	2,796	▴	4.24%
072219014	Poblacion Oriental	2.2%	3,314	3,163	▴	0.47%
072219020	Tolotolo	2.1%	3,156	2,555	▴	2.13%
072219005	Garing	1.8%	2,615	2,253	▴	1.50%
072219001	Cabangahan	1.7%	2,483	2,015	▴	2.11%
072219015	Polog	1.4%	2,097	1,608	▴	2.69%
072219017	Sacsac	1.3%	1,861	1,542	▴	1.90%
072219019	Tilhaong	0.9%	1,337	1,183	▴	1.23%
072219010	Panas	0.9%	1,323	1,146	▴	1.45%
072219011	Panoypoy	0.8%	1,229	1,108	▴	1.04%
072219008	Lanipga	0.6%	855	748	▴	1.35%
	Total		148,012	106,649	▴	3.33%

Service provider
• Electricity	Visayan Electric Company (VECO)
• Water	Metropolitan Cebu Water District (MCWD)

Klima

Datos sa klima para sa Consolacion, Cebu
Buwan	Jan	Feb	Mar	Apr	May	Jun	Jul	Aug	Sep	Oct	Nov	Dec	Year
Kasarangan nga kinatas-ang temperatura matag-adlaw °C (°F)	28 (82)	29 (84)	30 (86)	31 (88)	31 (88)	30 (86)	30 (86)	30 (86)	30 (86)	29 (84)	29 (84)	28 (82)	30 (85)
Kasarangan nga kinasubang temperatura matag-adlaw. °C (°F)	23 (73)	23 (73)	23 (73)	24 (75)	25 (77)	25 (77)	25 (77)	25 (77)	25 (77)	25 (77)	24 (75)	23 (73)	24 (75)
Kasarangang kadaghanon sa pag-ulan. mm (inches)	70 (2.8)	49 (1.9)	62 (2.4)	78 (3.1)	138 (5.4)	201 (7.9)	192 (7.6)	185 (7.3)	192 (7.6)	205 (8.1)	156 (6.1)	111 (4.4)	1,639 (64.6)
Kasarangang adlaw sa ulan	13.4	10.6	13.1	14.5	24.2	27.9	28.4	27.7	27.1	27.4	22.5	15.9	252.7
Gikan sa Tinubdan: Meteoblue (gimodelo/gikalkula nga datos, dili lokal nga gisukod)

Demograpiya

Ang populasyon sa Consolacion dali kaayong mitubo, nga adunay intercensal nga rate sa pagtubo nga 50.45% gikan sa 1980 hangtod 1990, nga napadayon ug misamot pa sa misunod nga mga dekada.

Census sa populasyon sa Consolacion

Year	Pop.	±% p.a.
1903	5,511	—
1939	9,213	+1.44%
1948	9,432	+0.26%
1960	12,410	+2.31%
1970	17,602	+3.55%
1975	20,444	+3.05%
1980	27,454	+6.07%
1990	41,270	+4.16%
1995	49,205	+3.35%
2000	62,298	+5.19%
2007	87,544	+4.80%
2010	106,649	+7.45%
2015	131,528	+4.07%
2020	148,012	+2.35%
Source: Philippine Statistics Authority

Religion

San Narciso Parish Church

San Narciso Parish Church

Ang San Narciso Parish Church usa ka Iglesia Katolika Romano nga nahimutang sa Consolacion, Cebu, Pilipinas. Natukod niadtong ulahing bahin sa ika-19 nga siglo, ug nagpabilin nga usa sa mga labing hinungdanon nga relihiyoso ug historikal nga mga dapit sa lungsod.

Ang parokya opisyal nga natukod niadtong February 21, 1871, sa panahon sa kolonyalismog Kastila, diin ang Consolacion usa pa ka baryo nga sakop sa hurisdiksyon sa Mandaue, nga kaniadto gitawag og Kampi-ig. Ang pagtukod sa parokya gipangulohan sa mga Agustino Recoletos, ug kini ginganlan og San Narciso, isip pagpasidungog sa asawa sa gobernador nga si Narcisa, samtang ang lungsod ginganlan og "Consolacion" gikan sa pangalan sa anak sa gobernador.

Ang unang simbahan, nga gitukod niadtong 1872, usa ka yano nga estruktura nga hinimo sa nipa ug kawayan, nga pinondohan pinaagi sa boluntaryong trabaho ug kontribusyon sa mga tawo sa baryo. Apan, ang orihinal nga simbahan gubaon sa usa ka grabeng bagyo niadtong 1888. Usa ka bag-ong lugar ang gidonar ni Felipe Hatamosa, ug usa ka ikaduhang, mas lig-on nga simbahan ang gitukod human sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan, nga kadaghanan pinondohan ni Doña Sergia Valle.

Arkitektura

Ang kasamtangang simbahan nagpakita og kombinasyon sa neoclassical ug kontemporaryong estilo sa arkitektura. Kini nailhan sa mga mosunod:

• Usa ka portiko nga gisustentar sa mga Corinthian nga kolum.
• Usa ka vaulted arch nga kisame nga adunay mga estatuwa sa mga anghel sa sulod.
• Usa ka kwadrado nga belfry nga gitapusan og pula nga pyramidal nga atop, nga gipahimutang og mga estatuwa sa anghel sa mga kilid niini.

Ang padayon nga mga renovasyon nakamodernisar sa pipila ka bahin sa estruktura, samtang nagpadayon sa mga elemento sa kasaysayan nga karakter niini.

Relihiyosong Kinabuhi ug mga Selebrasyon

Ang San Narciso Parish usa ka buhi nga sentro sa relihiyosong kinabuhi sa Consolacion. Ang regular nga mga serbisyo naglakip sa adlaw-adlaw nga mga misa, pagsimba sa Domingo, mga bautismo, ug kasal. Ang Pista ni San Narciso ginaselebrar kada Oktubre 29, usa ka dako nga relihiyoso ug kultural nga kalihukan sa lungsod, nga nagkahiusa usab sa Sarok Festival sa lungsod.

Kultura

Sarok Festival

Sarok Festival

Gisaulog ang Sarok Festival sa adlaw sa pagkatukod sa Consolacion. Ang sarok usa ka kalo nga gihimo gikan sa mga hinayhay nga kawayan ug uga nga dahon sa saging. Ang Sarok Festival usa ka Mardi Gras nga puno sa kolor ug street dancing nga ginahimo sa main road sa Consolacion matag Pebrero 14, isip pagsaulog sa anibersaryo sa pagkakatukod sa Consolacion. Ang nag-unang atraksyon sa maong festival mao ang makalingaw ug makabungog nga kolor sa mga sarok ug ang daghang gamit niini.

Ambag sa Kultural nga Panulundon

Ang Consolacion usa sa mga nakahatag ug dakong ambag sa Kultural nga Kasaysayan. Nakahimo kini og usa ka sayaw nga gitawag og "Miligoy de Cebu." Kining sayawa kasagarang ginatugtog sa mga pares nga mananayaw sa mga sosyal nga kalihukan sama sa bunyag, kasal, ug espesyal nga mga programa sa poblacion. Ang mga mananayaw naggunit og pares sa bamboo nga kastanyetas sa matag kamot..

Munisipyo

Consolacion Municipall Hall

Ang Munisipalidad sa Consolacion sa Sugbo nakasinati og dagkong kausaban sa milabay nga mga tuig, ilabi na sa ilang munisipyo, nga nagpakita sa pagtubo ug modernisasyon sa lungsod.[1]

Sayong Sinugdanan ug mga Hagit sa Kasaysayan

Nagsugod ang panaw sa Consolacion isip usa ka independiyenteng munisipyo niadtong 1871. Ang unang munisipyo, nailhan nga Casa Real, gitukod sa dihang milabay gamay ang tuig.[2]Apan kini nadaut tungod sa usa ka bagyo niadtong 1892.[3] Gitukod ang ikaduhang estruktura apan nawala usab panahon sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan. Ang kasamtangang munisipyo mao na ang ikatulo nga pagtukod, nga nagtimaan sa kaisog ug paningkamot sa lungsod padulong sa kalamboan.

Pampublikong Merkado

Ang bag-ong ekonomikanhong trend sa Consolacion nagtan-aw sa pag-uswag sa operasyon sa mga pasilidad sa pagpuy-an/subdibisyon bisan pa sa presensya sa daghang mga medium-size nga industriya sa pagmugos. Gibanabana nga ang Consolacion mahimong usa ka residential nga urbanong lungsod.

• 
  Consolacion Public Market...
• 
  Consolacion Public Market Chicken & Port section
• 
  Consolacion Public Market Fruit section
• 
  Consolacion Public Market
• 
  Consolacion Public Market Gate

Mga transmiter

• DYCM 1152 kHz (Makati Broadcasting Company/Audiovisual Communicators, Inc.)

Mga sumpay sa gawas

• Philippine Standard Geographic Code Gi-arkibo 2012-04-13 at the Wayback Machine
• 2000 Philippines Census Information Gi-arkibo 2010-01-30 at the Wayback Machine