Jump to content

Carcar

Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensiklopedya
(Naredirek gikan sa Dakbayan sa Carcar)
Dakbayan sa Carcar
Siyudad sa Carcar Plantilya:Language icon
Map of Cebu showing the location of Carcar
Map of Cebu showing the location of Carcar
CountryFlag of Philippines Philippines
RegionCentral Visayas (Region VII)
DistrictFirst Congressional District of Cebu
Barangays15
Government
 • MayorNicepuro L. Apura
 • Vice MayorMario Patricio P. Barcenas
Area
 • TotalExpression error: Unexpected / operator. sq mi (Expression error: Unexpected * operator. km2)
Population
 (2010)
 • Total107,323
 • Density920/km2 (2,400/sq mi)
Time zoneUTC+8 (PHT)
ZIP Code
6019
Websitecityofcarcar.gov.ph

Ang Carcar ikaupat nga klaseng dakbayan nahimutang sa probensya sa Sugbo, Pilipinas. Adunay kinatibok-an gidak-on nga 116.78 kilometros quadrado ug nahimutang unang distrito.
Sumala sa census ni acting 2010, dunay 107,323 katawo. Ang gitudlo nga kodigo postal mao ang 6019.

MUNISIPYO SA CARCAR

Sa usa ka diksyonaryo nga gisulat ug giimprinta ni Padre Duceta sa Madrid niadtong 1891, ug sa kasaysayan nga gisulat ni Padre Medina niadtong 1630, ingon man usab sa laing kasaysayan nga gisulat ug giimprinta ni Padre Delgado, usa ka Jesuita, niadtong 1741, ang Carcar nga nailhan kaniadto nga Sialao ug sa ulahi Villadolid, usa ka bahin sa Parokya sa San Nicolas nga gitawag kaniadto nga Karaang Sugbo.

Ang San Nicolas natukod niadtong 1574, sumala sa laing Kastilang kronista nga si Padre Rodondo.

Ang Sialao nahimong lungsod niadtong Hunyo 21, 1599. Ang ngalan niini giusab ngadto sa Villadolid, gikan sa usa ka siyudad sa Espanya. Ang lungsod nahimutang sa baybayon sa usa ka gamay nga peninsula nga mosangko sa dagat. Kini usa ka maunlad nga lungsod. Apan sa usa sa labing makalilisang nga panghitabo sa pagpanamastamas sa mga Moro, kini nasakop, gilamoy, ug gisunog. Daghang lumulupyo ang napamatay sa panagsangka. Daghan usab ang nadakpan ug gidala ngadto sa pagkabinihag.

Ang mga nakaluwas nagtapok, ug human sa husto nga paghisgot, nakahukom sila nga ibalhin ang ilang lungsod ngadto sa mas luwas nga dapit. Ang nahimong bag-ong dapit mao na karon ang Carcar, nga mas halayo sa dagat. Ang mga lider sa pagbalhin wala maghatag ug bag-ong ngalan sa dapit, apan ilang gibalik ang karaang ngalan nga Villadolid aron timaan sa ilang kasaysayan. Sa dapit nga ilang gibiyaan, nagtukod sila ug mga bantayan (watchtower) ug nagsang-at ug mga bantay sa adlaw ug gabii aron motan-aw sa posibleng pagbalik sa mga Moro. Ang mga kagubaan sa mga bantayan anaa pa gihapon hangtod karon nga pahimangno sa mga kahimtang sa nangagi.

Ang bag-ong nahimutangan sa lungsod gitawag nga “Mowag”, usa ka dapit diin ang daghang dalan nagahisanga sa nagkalain-laing direksyon. Dinhi ang mga tawo nga pauli gikan sa ilang pagpanaw sa Santo Niño sa Sugbo, sa tinuig nga kapistahan, manimungot, mopahuway sa daplin sa dalan, magtinabanganay ug pagkaon, unya magpadayon padulong sa Sibonga sa habagatan o sa Barili sa pikas baybayon.

Ang mga tawo nga milalin gikan sa Villadolid ngadto sa Mowag nagngalan sa ilang bag-ong lungsod nga Kabkad, tungod kay aduna’y daghang tanom nga manaka sa kahoy nga gitawag og kabkad nga nagtubo niini nga dapit. Hangtod karon, daghan pa gihapon ang nagtawag sa dapit nga Kabkad. Apan sa pag-abot sa usa ka pari nga gikan sa Carcar nga nagtawag sa dapit sa unang ngalan niini, wala na mosupak ang mga tawo. Ug mao na nga ang ngalan nga Carcar ang napabilin.

Ang kasamtangang simbahan sa lungsod gitukod niadtong 1859 sa paring si Antonio Manglano. Apan tungod sa kanunay nga kausaban sa pari, wala kini mahuman hangtod sa tuig 1876.

SIMBAHAN SA SAN NICOLAS

Ang Carcar kaniadto usa ka bahin sa Parokya sa San Nicolas, Dakbayan sa Sugbo.

Ang lungsod sa Carcar usa sa labing mauswagon ug matahom nga lungsod sa lalawigan. Ang kasamtangang populasyon niini kay 41,988. Ang mga tawo nagpanginabuhi kasagaran sa pagpanguma, bisan pa man adunay lain-laing klase sa panginabuhi sama sa pagpanagat, pag-atiman og manok, paggama og tsinelas, ug pagluto og lamian nga mga minatam-is ug lain-laing klase sa mga kek nga ginabaligya o gi-export ngadto sa ubang mga lungsod—lakip na ang Dakbayan sa Sugbo ug Manila.[1]

Nahimutangan

[usba | usba ang wikitext]

Ang lungsod sa Carcar nahimutang 40 ka kilometro gikan sa Dakbayan sa Sugbo.

Nahimutang sa habagatan-sidlakang bahin sa lalawigan sa Sugbo, ang dakbayan nag-atubang sa Cebu Strait. Sa amihanan sa lungsod makaplagan ang lungsod sa San Fernando; sa sidlakan ang Cebu Strait; sa habagatan ang Sibonga; ug sa kasadpan ang mga lungsod sa Barili ug Aloguinsan.

Ang Kapital sa Lechon sa Sugbo

[usba | usba ang wikitext]
Carcar Lechon Section

Ang Carcar lechon nagtumong sa talagsaong istilo sa inasal nga baboy nga naggikan sa Dakbayan sa Carcar, Sugbo, Pilipinas. Ilado kini tungod sa malutong nga panit, humok nga unod, ug talagsaon nga paagi sa pagpangandam, ug giila nga usa sa labing lamian nga klase sa lechon sa tibuok nasod.[1][2]

Ang Dakbayan sa Carcar, nga usa sa pinakadaan nga mga lungsod sa Sugbo, adunay taas nga tradisyon sa paghimo og lechon nga nagsugod pa sa panahon sa Kastila. Sa paglabay sa panahon, nakagama ang Carcar sa kaugalingong bersyon sa lechon nga mitunga tungod sa talagsaon nga lami ug paagi sa pagluto. Ilabi na ang mga tindahan sama sa Guiling’s Special Lechon, nga gitukod sa usa ka lalaking nailhan nga "Papa Cinto," nga nahimong prominente sa lokal nga eksena sa pagkaon.[2][2]

Sa pagpangandam sa Carcar lechon, ang baboy pun-on og mga humot nga sangkap sama sa tanglad ug ahos. Pagkahuman, kini giluto ibabaw sa uling gamit ang kawayan nga lansang sulod sa pipila ka oras. [1]. Laing kalainan niini mao nga, imbes nga ipares sa atay nga sarsa sama sa kasagaran, ang Carcar lechon gisilbihan uban sa talagsaong sarsa nga gihimo gikan sa sabaw sa baboy, prutas, ug lokal nga tanom sama sa patiotes. [1].

Atol sa pagluto, ang maong sarsa isulod sa tiyan sa baboy aron mosulod ang lami sa unod. Human sa pag-ihaw, ang nahibiling sabaw pagatipigan ug pagasilbihan uban sa lechon, nga maoy naghatag sa Carcar lechon sa iyang mamisamis ug sapor nga kinaiya. [2].

Dako og lugar ang Carcar lechon sa kultura sa pagkaon sa mga Sugbuanon. Ang Carcar City Public Market, ilabi na duol sa kasaysayanong rotonda sa siyudad, ilado sa mga tindahan sa lechon diin kasagaran ang mga magbabaligya maghatag og libre nga mga samples aron hikayaton ang mga mamalitay[1]. Ang buhi nga kahimtang ug ang humot nga baho sa nag-ihaw nga mga baboy nagdala sa Carcar isip usa ka paborito nga destinasyon sa pagkaon alang sa lokal ug internasyonal nga mga bisita.

Padayon nga nakadawat og pasidungog ang Carcar lechon tungod sa talagsaon nga lami niini. Sa edisyon sa 2017 sa SunStar’s "Best of Cebu," ang Carcar lechon giila isip usa ka dako nga pwersa sa kusog nga kompetisyon sa lechon sa rehiyon.[3]. Dugang pa, mga bantugan nga restoran sama sa House of Lechon sa Dakbayan sa Sugbo nagserbisyo sa lechon nga gigamit ang tradisyonal nga paagi sa Carcar, nga nagdala sa pinalanggang istilo sa mas lapad nga mamiminaw.[3]

Kasaysayan

[usba | usba ang wikitext]

Pagtangtang sa Pagkadakbayan

[usba | usba ang wikitext]

Ang Carcar gitangtangan sa estado sa pagkadakbayan, uban sa 15 pa ka mga bag-ohayng dakbayan, human gipaboran sa Korte Suprema sa Pilipinas ang petisyon Gi-arkibo 2009-03-19 at the Wayback Machine nga gihikay sa League of Cities of the Philippines, diin mideklara sa cityhood law (RA 9436) isip dilikonstitusyonal. Sumala sa korte, wala makab-ot ang mga gikinahanglang kriteriya sa pagkadakbayan.

Mga barangay

[usba | usba ang wikitext]

Ang Carcar may 15 ka mga barangay

  • Bolinawan
  • Calidngan
  • Can-asujan
  • Guadalupe
  • Liburon
  • Napo
  • Ocaña
  • Perrelos
  • Poblacion I
  • Poblacion II
  • Poblacion III
  • Tuyom
  • Valencia
  • Valladolid


Pampublikong Merkado

[usba | usba ang wikitext]

Ang Bag-ong Carcar City Public Market, nga nahimutang sa Dakbayan sa Carcar, Sugbo, usa ka buhing sentro sa komersyo ug kultura. Giablihan kini niadtong Enero 8, 2021, human sa lima ka tuig nga konstruksyon, ug nagkantidad og ₱300 milyon.[4] Kini nagsilbing sentral nga lugar alang sa mga molupyo ug bisita sa pagpamalit og preskong prutas, karne, isda, ug lokal nga mga kalami.[5]

Ang merkado nagsakop og kapin sa 9,400 ka metro kwadrado ug gidisenyo aron paghiusa ang kahimtang ug kultural nga panulondon.[6] Ang arkitektura niini naglakip og tradisyonal nga mga disenyo nga gisagol sa modernong mga pasilidad, nga naghatag og komportableng kasinatian sa pagpamalit. Ang merkado nag-operate adlaw-adlaw gikan alas 5:00 sa buntag hangtod alas 10:00 sa gabii, aron matubag ang panginahanglan sa mga sayong mamalit ug mga bisita sa gabii. Ang mga bisita makasuroy-suroy sa daghang mga puwesto nga nagbaligya og tropikal nga prutas, utan, karne, isda, ug mga hinimong produkto. Ilado usab ang merkado tungod sa mga magbabaligya sa street food, diin matilawan ang mga lokal nga paborito sama sa lechon (inihaw nga baboy) ug chicharrón.[7] Ang masadya nga atmospera, inubanan sa mahigalaong pamatasan sa mga tindera, naghatag og lingaw nga kasinatian sa pagpamalit.[8]


Mercado Ancestral Home
  • Ingon nga usa ka lungsod nga kabilin sa Sugbo, ang Carcar adunay daghang mga estruktura nga gikan pa sa panahon sa Kastila ug Amerikano. Ang plaza sa Carcar nag-host sa daghang mga kabilin nga estruktura, diin ang Simbahan ni Santa Catalina de Alejandria maoy nangingibabaw sa dapit. Sulod sa maong kompleks, nagtindog ang daghang mga talagsaong balay nga may kinaiya nga arkitektural nga detalye.
  • Palibot sa Rotunda ug sa merkado publiko, makit-an ang bantugang Carcar chicharon, lechon, ampao, bucarillo, gorgorias ug puso – pipila lamang sa mga lokal nga kalanon.
  • Tuyom Beach – Mga Balay sa Baybayon
  • Ang Kabkaban Festival mao ang lokal nga piyesta sa lungsod nga gihalad kang Santa Catalina de Alejandria. Ang ngalan sa pista gikan sa karaang ngalan sa lungsod, nga gikan sa lokal nga pulong para sa tanom nga Oakleaf Fern (Aglaomorpha quercifolia) nga sagad makita sa maong lugar hangtod karon. Gisaulog kini gikan Nobyembre 23 hangtod 25, nga nagpasundayag sa bahandi sa kultura, pagtuo, ug musika nga kasaysayan sa Carcar.

Mga iladong Carcaranon

[usba | usba ang wikitext]

Mga AM transmiter

[usba | usba ang wikitext]
  • DYMR 576 kHz (Philippine Broadcasting Service)

Mga sumpay sa gawas

[usba | usba ang wikitext]

REFERENCE

[usba | usba ang wikitext]
  1. Lavilles, Gervasio. 4 CITIES & 49 MUNICIPALITIES, MELY PRESS, 1965, p. 64, 65 and 66 (Cebu City Library)
  2. 2.0 2.1 The Daily Roar. "Carcar City Cebu: The Best Lechon in the Philippines." Retrieved from https://thedailyroar.com/travel/carcar-city-cebu-the-best-lechon-in-the-philippines.
  3. Zoy to the World. "Cebu Food Trip: House of Lechon." Retrieved from https://www.zoytotheworld.com/blog/cebu-food-trip-house-of-lechon.